ประวัติซูโม่

วันนี้นั่งดูช่อง NHK World มีรายการแข่งขันซูโม ดูสนุกดี เคยอ่านเรื่องราวเกี่ยวกับกีฬาประเภทนี้มาบ้างแต่ไม่ละเอียด วันนี้เลยอยากเอาข้อมูลที่รู้และรายละเอียดเกี่ยวกับกีฬาซูโมมาเขียนแปะไว

ซูโมเป็นมายังไง

ซูโม่ (ญี่ปุ่น: 相撲 sumō ซุโม ?)

ซูโม่นั้นมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ  ก่อนคริสตกาลศตวรรษที่5 〜ก่อนคริสตกาลศตวรรษที่  3  เกิดจากการทำพิธีกรรมทางเกษตรกรเกี่ยวกับ ผลการเก็บเกี่ยวข้าว  หลังจากนั้น กลายเป็นการเสี่ยงทายผลผลิตทางการเกษตรทั้งหมดของประเทศ  และก้าวหน้าเป็นงานพิธีของราชสำนัก  อีกไม่นานต่อมา ได้มีการวิวัฒนามากขึ้น  กลายเป็นที่หลงใหลมากมายของผู้คนในฐานะที่เป็นกีฬาต่อสู้

แม้แต่ในยุคปัจจุบันนี้ ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ก็คือธรรมเนียมปฎิบัติ เช่น  ในวันแรกก่อนเริ่มการแข่งขัน  ที่โดเฮียว(เวทีซูโม่) จะทำการเทและฝังเหล้าสาเกญี่ปุ่น・ข้าวสาร・เกลือ เป็นต้น   เพื่อบวงสรวงเรียกเทพเจ้าซูโม่ และ  วันสุดท้ายของการแข่งขัน จะเรียกว่า 「เซนชือระคุ」คือ การส่งลาเทพเจ้า ถึงแม้จะเป็นกีฬาการต่อสู้แต่ก็ยังคงไว้ซึ่งพิธีกรรมของชินโตด้วย

จนในศตวรรษที่17 ซูโม่จึงกลายเป็นกีฬาอย่างเป็นทางการ โดยมีการจัดแข่งขันตามศาลเจ้าต่างๆในลัทธิชินโต มีริ้วขบวนต่างๆ เครื่องแต่งกายและพิธีกรรมของกีฬาซูโม่ในปัจจุบัน เป็นการอนุรักษ์ประเพณีที่ล้วนมีอิทธิพลมาจากลัทธิชินโตทั้งสิ้น นักซูโม่อาชีพเกิดขึ้นครั้งแรกในสมัยเอโดะ ( Edo – 江戸)

ด้วยประวัติความเป็นมานี้ ซูโม่ จึงกลายเป็น  「กีฬาประจำชาติ」ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของคนญี่ปุ่น

การแข่งขัน
ซูโม่จะไม่มีการแบ่งรุ่นตามน้ำหนัก ฉะนั้นนักซูโมไม่ว่าจะตัวเล็กตัวใหญ่สามารถสู้กันได้หมด ขึ้นอยู่กับพละกำลัง เทคนิค ที่จะล้มคู่ต่อสู้ให้ได้ ก่อนการแข่งขันนักซูโมจะกำเกลือมาโรยลงพื้น เป็นสัญลักษณ์แสดงความบริสุทธิ์ โปร่งใส หลังจากนั้นจะยกขาทีละข้างกระทืบลงพื้นแล้วนั่งยองๆในตำแหน่งรอสัญญาณกรรมการ แล้วรีบพุ่งเข้าประชิดคู่ต่อสู้ทันทีแบบไม่คิดชีวิต สังเกตว่าหัวชนกัน คิ้วแตกก็มี

กติกา
1 บังคับให้คู่ต่อสู้ก้าวออกนอกวงให้ได้ (เรียกว่า”โยริกิริ”)
2. นอกจากฝ่าเท้าแล้ว ห้ามให้ส่วนใดของร่างกายสัมผัสพื้นในวงกลม เช่น มือแตะพื้น ล้ม หรือนั่งลงพื้น ถือว่าแพ้ หากล้มพร้อมกัน คนที่ล้มก่อนจะแพ้ นักมวยปล้ำที่แพ้ในกรณีนี้เรียกว่า ศพ (Shini-Tai)

การแข่งขันจะไม่ได้กำหนดเวลา แต่ทุกคนจะล้มคู่ต่อสู้ให้เร็วที่สุด หากทั้งสองฝ่ายเหนื่อยก็เกาะกันพัก 2- 5 วิแล้วลุยต่อจนกว่าจะรู้ผล โดยมากจะใช้เวลาไม่นานก็รู้ผลชนะ ข้อห้ามในการแข่งขัน ห้ามโจมตีต่ำกว่าเอวลงไป

นักซูโม่จะต้องโรยเกลือ แสดงถึงความบริสุทธิ์

ยกเท้ากระทืบพื้นทั้งสองข้าง แล้วนั่งยองๆ

ประจำที่ รอสัญญาณแล้วพุ่งเข้าหาคู่ต่อสู้อย่างแรงทันที

ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายออกนอกวงกลมถือว่าแพ้

ท่าซูโม
การต่อสู้ใช้ท่าทางได้ถึง 70 แบบด้วยกัน เช่น โอชิดาชิ （Oshidashi）คือการผลักหรือดันให้ตกเวที , อุวะเทนาเงะ (Uwatenage）คือการจับทุ่ม , โยริทาโอชิ （Yoritaoshi）คือการผลักให้ล้ม , โยริคิริ　（Yorikiri） คือการผลักออก ฯลฯ

การแต่งกาย
นักซูโม่จะไว้ผมยาวต้องรวบเป็นหางเปียแล้วพาดกลับมาข้างหน้าบนศีรษะ  ช่วงเอวจะมีผ้าขนคาดเอวมีลักษณะคล้ายเข็มขัดเรียกว่า“มาวาชิ” มีสายตุ้งติ้งอยู่ด้านหน้าเป็นเครื่องรางป้องกันคุณไสย

กรรมการ
การตัดสินจะมีกรรมการ 6 คนนั่งข้างเวที 5 คนเพื่อยืนยันคำตัดสินของอีก 1 คนบนเวทีที่จะแต่งกายตามประเพณีอย่างสวยงาม

เวทีการแข่งขันซูโม่

สนามแข่งขัน
พื้นสนามจะเป็นดินที่อัดแน่นมากและสูงขึ้นจากพื้นเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส และพื้นที่ใช้แข่งขันคือวงกลมด้านใน นำเอาหญ้ามาถักแล้วอัดด้วยดินอย่างแน่นมัดให้แน่นเป็นทรงกระบอก นำไปฝังให้โผล่มาครึ่งหนึ่งเป็นวงกลม เส้นผ่านศูนกลางวงกลมอยู่ที่ 4.55 เมตร เวทีนี้เรียกว่า โดะเฮียว (Dohyo – 土俵)

การแข่งขันซูโม่  ปีละ 6 ครั้ง  ครั้งละ 15 วัน

เดือน มกราคม , พฤษภาคม และ กันยายน จัดการแข่งขันที่ โตเกียว （Tokyo – 東京 ）
เดือน มีนาคม จัดการแข่งขันที่ โอซาก้า （Osaka – 大阪 ）
เดือน กรกฏาคม จัดการแข่งขันที่ นาโงย่า （Nagoya – 名古屋）
เดือน พฤศจิกายน จัดการแข่งขันที่ ฟุคุโอะกะ　（Fukuoka – 福岡）

การแข่งขันแต่ละฤดูกาลจะเป็นการจัดอันดับนักซูโม โดยจะแบ่งออกเป็น 4 ระดับ แบ่งเป็นสายตะวันออก 13 คน กับสายตะวันตก 13 คน ทั้ง 2 สายเท่า ๆ กัน ทั้ง 26 คน โดยซูโม่ 1 คนจะต้องแข่ง 15 ครั้งใน 15 วันๆ ละ 1 ครั้งตามตารางการแข่งขันที่กำหนดไว้ล่วงหน้า ผู้ที่มีสถิติชนะมากที่สุดใน 15 ครั้งจะเป็นผู้ชนะเลิศได้รับถ้วยรางวัลของจักรพรรดิ  นักซูโม่ที่เข้าสู่ระดับอาชีพคือ “บันซูเกะ” เรียกว่าระดับ “จูเรียว” จะได้รับการรับรองและรับเงินเดือนจากสมาคมซูโม่

ดูการจัดอันดับ 2016 Makuuchi Division

1. โยะโกะซึนะ （Yokozuna）
2. โอะเซกิ （Ozeki）
3. เซะกิวาเกะ （Sekiwake）

สถิติแพ้ชนะเป็นสิ่งสำคัญ การเลื่อน/ลดระดับชั้นหรือตำแหน่งจะถูกพิจารณาจากผลแพ้ชนะดังกล่าว แนวทางพิจารณาง่ายๆ ก็คือ หากมีสถิติชนะมากกว่าแพ้คือชนะ 8 ครั้งขึ้นไประดับชั้น/ตำแหน่งจะไม่เปลี่ยนแปลง หรือหากสามารถชนะได้อย่างน้อย 33 ครั้งใน 3 การแข่งขันติดต่อกันก็สามารถนำมาเป็นผลงานพิจารณาเลื่อนตำแหน่งเป็นโอเซกิ ในขณะที่ตำแหน่งโยโกซึนะจะต้องเป็นซูโม่ที่มีตำแหน่งโอเซกิที่ชนะเลิศการแข่งขันอย่างน้อย 1 ครั้งขึ้นไปประกอบกับสถิติผลแพ้ชนะที่ดีเด่นที่มีมาก่อนหน้า[/vc_column_text][vc_column_text]ซูโม่ระดับสูง (Makuuchi) ตั้งแต่ Maegashira, Komusubi, Sekiwake, Ozekiจนถึง Yokozuna ซึ่งเป็นขั้นสูงสุด  ซูโม่เหล่านี้จะได้รับเงินเดือนตั้งแต่ 1.3 ล้านเยน สำหรับขั้นต่ำสุดไปจนถึง 2.82 ล้านเยน สำหรับYokozuna (ประมาณ 390,000 – 846,000 บาท) ยังไม่ได้รวมเงินรางวัล โบนัส และรายได้พิเศษอื่น 

ซูโม่ไม่เหมือนยูโดหรือคาราเต้ที่ไม่เปิดกว้างให้คนอื่นที่ไม่ใช่ญี่ปุ่นสามารถเข้ามาร่วมการแข่งขันได้ ด้วยการเป็นกีฬาที่อาจใช้สรีระเป็นความได้เปรียบ แต่เมื่อเลิกเล่นน้ำหนักตัวที่มากก็เป็นผลร้ายต่อผู้เล่นทำให้มีจำนวนคนรุ่นใหม่เข้ามาในวงการน้อยลง ทำให้ในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมาคนต่างชาติสามารถเข้ามามีส่วนร่วมได้มากขึ้นในตำแหน่งสำคัญ เช่น โยโกซึนะ หรือ โอเซกิ ล้วนตกอยู่กับคนต่างชาติเป็นส่วนใหญ่ อย่างเช่นในปัจจุบันที่เพิ่งมีโอเซกิที่เกิดในญี่ปุ่นเพียงคนเดียว ขณะที่ตำแหน่งโยโกซึนะนั้นถูกต่างชาติครองโดยไม่มีคนญี่ปุ่นสามารถเป็นไปได้มาหลายปีจนถึงปัจจุบัน ทำให้สมาคมซูโม่ญี่ปุ่นออกกฎเรื่องคุณสมบัติซูโม่อาชีพว่าจะต้องเป็นญี่ปุ่นที่เกิดในประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น เป็นญี่ปุ่นโดยสัญชาติก็ไม่ได้ โดยมุ่งหวังที่จะให้ต่างชาติครอบครองตำแหน่งสูงในวงการซูโม่หมดไปเพื่อที่คนญี่ปุ่นก็จะสามารถเข้ามาทดแทนได้ในอนาคต

ขอบคุณข้อมูล
baseballandblueberries.com
mcha-th.com
manager.co.th
fladdict.net